هەر مرۆڤێک لەم دنیایەدا بێت، لە هەر نەتەوەیک بێت، لە هەرشوێنێکدا بژیت، بەبێ جیاوزی مافی هەیە‌و ئەرکیشی لە ئەستۆدایە .. گرنگترین مافی رەوای هەر کەسێکیش

مافی (ئازادی) یە، مافی ئەوەشی هەیە کە خۆی سەرپشک بێت و، خۆی بڕیار لە هەر شتێک بدات، کە پەیوەندی بە خودی خۆیەوە هەبێت .. بێ ئەوەی پرس بە کەسانی تر بکات‌و مۆڵەتیان لێ وەربگرێت .. هەر کەسێکیش لەم دنیایەدا، پێگە‌و پایەی خۆی هەیە و، (ئازادی) یش کەسایەتی پێ دەبەخشێت . هەر خۆشی دەتوانێت بڕیار لە ئەمڕۆ‌و لە داهاتووی بدات .. بەڵام بەداخەوە تا ئەمڕۆش کە بە سەردەمی مافی مرۆڤ‌و ئازادی دەزانرێت .. لە زۆر شوێنیجیهاندا نەک هەر مافی ئازادی لە کەسان‌و خەڵکی زەوتکراون .. بەڵکو زۆر بە زەقی‌و رەقیش، زۆر بە دڕندانەیی‌و بێ بەزەییانە مافی مرۆڤ پێشێل دەکرێت و، مرۆڤ دەچەوسێنرێتەوە و، مرۆڤی ئازادیخواز‌و ژیانخواز سەرکوت‌و دەمکورت دەکڕێن‌و لە لایەن رێژێمە زۆردار‌و ستەمکارەکانی ئەو دەوڵەتە داگیرکەر‌و سەرکوتکەرەکانی کە واژوویان لەسەر جاڕنامە‌و بڕیارنامەکانی مافەکانی مرۆڤ کردوون‌و بەڵێنیان داوە، کە رێز لە ئازادی‌و لە مافەکانی مرۆڤ بگرن .. بەڵام کردەوە قێزەوەن‌و دڕندەییەکانیان، بە تەواوی بە پێچەوانەی ئەو بڕیار‌و بەڵێنانەوەن .

( جان جاک رۆسۆ ) دەڵێت : " مرۆڤ بە ئازادی لە دایک دەبێت .. کەچی لە هەموو شوێنێکدا زنجیری کۆیلایەتی بەکێش دەکات " بێگومان سەرەکیترین و، یەکەمین کۆڵەکەی ژیان وبەرزترین هیوای مرۆڤ (ئازادی) یە .. ژیان بەبێ ئازادی ژیان نییە.

( گـاندی ) یش دەڵێت : " ئەگەر نەتوانین بە ئـازادی بژین .. باشتر وایە باوەش بۆ مەرگ بکەینەوە " .. ( مەدام رۆلاند ) دەڵێت : " ئەی ئازادی، چەندەهاتاوان بە ناوی تۆوە دەکرێن " .. واتا ژیان‌و ئازادی تەواکەری یەکترین .. لێکدابڕینیان ناتەواوییە .

بەڵام گەر مرۆڤ سەرکوت بکرێت و، ئەم مافەی لێ زەوت بکرێت .. واتا ئازادی‌و دەسەڵاتی لێ زەوتکراوە و، ناتوانێت خۆی بڕیار لە تایبەتمەندییەکانی خۆی بدات .. ئا لێرەوە پێویستە، هەر مرۆڤێک لە پێناوی بەدەستهێنانی ئازادی‌و مافەکانی خۆیدا، خەبات بکات‌و کۆڵنەدات .. گەر گیانیشی لە پێناویاندا دابنێت .. چونکە ( مردن بە سەربەرزی .. خۆشترە لە ژیانی ژێردەستی )

هەر گەل‌و کۆمەڵێکی خاوەن ناسنامەی نەتەوەیی جیاوازیش، بە شێوەیەکی سەربەخۆ‌و بە خواست‌و ویستی خۆیان، دەتوانن بڕیار لە چارەنووس‌و مافی چارەی خۆنووسین‌و بەڕێوەبردنی کار‌و باری خۆیان بدەن، بەبێ دەست تێوەردان وفشاری دەرکی لە بڕیار‌و لە کاروبارەکانیاندا .

مافی چارەی خۆنووسین چییە ؟

زاراوەی " مافی چارەی خۆنووسین " کە لە بواری سیاسەتی نێودەوڵەتی و، زانیاری سیاسیدا هاتۆتە ئاراوە و، بووە بە زاراوەیەکی یاسایی‌و سیاسی جیهانی .. ئاماژە بەوە دەکات، کە هەر نەتەوە‌و گەلێکی خاوەن ناسنامەی جیاواز، مافی ئەوەی هەیە کە خواستە سیاسییەکانی خۆی دیاری بکات و.. شێوازێکی سیاسی دروستیش بگرێتەبەر بۆ هێنانەدی ماف‌و داوا رەواکانی و، بەڕێوەبردنی ژیانی گەلەکەی، لە چوارچێوەیەکی یاسایی‌و دەستووریدا .. بەبێ دەست تێوەردانی دەرکی، یا سەرکوتکردنی بەهێز لە لایەن دەوڵەتانی بێگانەوە .

رەگردنی مافی چارەی خۆنووسین :

هەندێ پێیان وایە کە رەگی چەمکی مافی چارەی خۆنووسین، دەگەڕێتەوە بۆ سەدەی حەڤدەیەمین، کە لە ساڵی ( ١٦٥٩) دا، بیرمەندی چیکی ( جۆن ئامۆس کۆمینۆس :١٥٩٢ ـ ١٦٥٩) کتێبێکی نووسی بە ناوی ( شادی گەل ) ەوە، کۆمینۆس لە کتێبەکەیدا، پێناسەی گەل دەکات‌و هەژدە مەرجیشیبۆهێنانەدی شادی دیاری کردووە، کە لە نێوانیاندا، ئەو دەسەڵاتەیە کە، پشت بە گەل ببەستێت .

هەروەها مامۆستا‌و بیرمەندی ناسراوی فەرەنسی ( جان جاک رۆسۆ:١٧١٢ ـ ١٦٦٨) لە کتێبەکەیدا( قەباڵەی کۆمەڵایەتی )پێناسەی مافی چارەی خۆنووسین تێدا کردووە، کە بریتییە لە سەروەریی گەل .

یاسانووسە نێودەوڵەتییەکانیش بە زۆری هاوڕان لەسەر ئەوەی، کە سەرهەڵدان‌و دەست پێشکەری‌و شانازی بۆ چەمکی مافی چارەی خۆنووسین، دەگەڕێتەوە بۆ هەردوو شۆڕشە رزگاریخوازەکانی ئەمریکا‌و فەرەنسا، شۆڕشەکەی ئەمریکا لە ساڵی ( ١٧٧٥ـ ١٧٨٣) دا، شۆڕشی فەرەنسا لەساڵی (١٧٨٩ـ ١٧٩٩) کە لەسەر بنەمای پرەنسیپی ئازادی‌و مافەکانی مرۆڤ و، مافی چارەی خۆنووسین بەرپابوون .

سەرۆکی بیست‌و هەشتەمینی ئەمریکاش( ودرۆ ویلـسۆن : ١٨٥٦ ـ ١٩٢٤) کە لە ساڵی (١٩١٩)دا خەڵاتی نۆبڵی ئاشتیی وەرگرت و، یەکەمین کەسیش بوو کە کۆتری سپی کرد بە هێمای ئاشتی ..پرەنسیپەکانی مافی چارەی خۆنووسینی لە چواردە خاڵدا راگەیاند .. لە چەمکی دەیەمیندا، جەختی لە زامنکردنی مافی چارەی خۆنووسین نەتەوە کۆڵۆنییەکان کردووە . ویلسۆنراگەیەندنامەکەی دایە کۆمەڵەی نەتەوە یەکگرتووەکان، بۆ ئەوەی وەک سەرچاوەیەک لە بەرچاوی بگرن .

تا ئەمڕۆش کۆمەڵێک بڕیارنامە‌و راگەیاندن، لە لایەن کۆمەڵەی نەتەوە یەکگرتووەکان و، چەندین کۆنفرانسی نێودەوڵەتی دەربارەی یاسایی‌و رەوایی مافی چارەی خۆنووسین راگەیەندراون و، هەموویان پشتگیری لەم مافە دەکەن‌و جەخت لەسەرجێبەجێ کردنی دەکەنەوە .. بە کورتی ئاماژە بە هەندێ لەو بڕیارانە دەدەین :

(*)گرنگترینی بڕیارەکان، بڕیاری کۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکانە، کە ژمارە (١٥١٤) ە، لە (١٤ ی / دێسەمبەری/ ١٩٦٠) دا دەرچووە، بە ناونیشانی ( راگەیاندنی پێدانی سەربەخۆیی بۆ وڵاتان‌و گەلانی ژێردەستە ) لە مادەی یەکەمی راگەیاندننامەکەدا .. کۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان رایدەگەیەنێت : " هەموو گەلێک مافی چارەی خۆنووسینی هەیە، بەپێی ئەم مافەش، مافی ئەوەی هەیە کە بە ئازادی پێگەی سیاسی خۆی دیاری بکات، بە ئازادیش هەوڵی گەشەکردنی ئابووری‌و کۆمەڵایەتی‌و رۆشنبیری خۆی بدات " (٩٠) دەوڵەت دەنگیان بۆ ئەم بڕیارە دا، (٩) دەوڵەتیش دەنگیان بۆ نەدا .. بڕیارەکە ئاماژەش بەوەش دەکات : " ژێردەستکردن‌و زاڵبوون‌و چەوسانەوەی گەلان لە لایەن بێگانەوە، ئەوە دەگەیەنێت کە حاشا لە مافە بنەڕەتییەکانی مرۆڤ دەکرێت .. ئەمەش دژ بە راگەیاندنەکەی نەتەوە یەکگرتووەکانەوەیە، تەنگ بە پروسەی ئاشتی‌و هاوکاری نێودەوڵەتی هەڵدەچنێ.."

هەر لەم بڕیارەدا، جەخت لەسەر ئەوە کراوە، کە نەگونجانی ئاستی سیاسی‌و ئابووری وکۆمەڵایەتی‌و رۆشنبیری، نابێت ببێت بە هۆکارێک بۆ پەڵپگرتن‌و بیانوو پێگرتن بۆ دواخستنی سەربەخۆیی گەلانی هەرێمەکان، کە دەسەڵاتی خۆبەڕێوەبردنیان نییە .

(*) دەقی راگەیاندنی پرەنسیپەکانی یاسای نێودەوڵەتی کە پەیوەندیان بە دۆستایەتی‌و هاوکاری نێوان دەوڵەتانەوە هەیە، بە پێی رێکەوتننامەی نەتەوە یەکگرتووەکان، ئەم بڕیارە لە لایەن کۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە دەرچووە، ژمارە (٢٦٢٥) ی ساڵی (١٩٧٢) لە ژێر ناوی ( چەمکی یەکسانی گەلان لە مافەکانیان لە بارەی بڕیاری چارەی خۆنووسین ) : " بە پێی پرەنسیپی یەکسانی گەلان لە مافی چارەی خۆنووسین، هەر گەلێک مافی بڕیاردانی چارەی خۆنووسینی هەیە .. وەک لە رێکەوتننامەکەی نەتەوە یەکگرتووەکاندا دیاری کراوە .. بەبێ دەست تێوەردانی دەرەکیش، بە ئازادی مافی دیاری کردنی پێگەی سیاسی خۆی هەیە .. بە ئازادیش هەوڵی گەشەکردنی ئابووری‌و کۆمەڵایەتی‌و رۆشنبیری خۆی بدات .. بە پێی بڕیارەکا ی ئەم رێکەوتننامەیە پێویستە دەوڵەتانیش رێز لەم مافە بگرن .. "

(*)لە کۆنگرەی ئاسایش‌و هاوکاری وڵاتانی ئەوروپادا، کە لە (١ ـ ٨ ـ ١٩٧٥) لە شاری (هەلسەنگی ) لە فنلەندا بەسترا، (٣٣) وڵاتی ئەوروپی‌و ئەمریکاش بەشداریان تێدا کرد .. تێکڕا جەختیان لە مافی چارەی خۆنووسینی گەلان کردەوە .. کە هەر گەلێک بە یەکسانی وبەبێ جیاوازی مافی ئەوەی هەیە، کە بڕیار لە چارەنووسی خۆی بدات و، سیاسەتیناوخۆ‌و دەرەوەی بکێشێت ، بەبێ دەست تێوەردان‌و فشاری دەرەکی .

(*) لە کۆنگرەی جیهانی بۆ مافەکانی مرۆڤ، کە لە( ١٤ـ ٥ـ ١٩٩٣) لە ( ڤێنا)ی پایتەختی نەمسا، بە سەرپەرشتی نەتەوە یەکگرتووەکان بەسترا .. لە راگەیاندنی کۆتایی بەشداربووانی ئەم کۆنگرەیەدا ، تێکڕا دووبارە جەختیان لەسەر یاسایی مافی چارەی خۆنووسینی گەلان کردەوە و، پشتگیریشیان بۆ دەقی ئەو بڕیارانە راگەیاند، کە پێشتر دەربارەی مافی چارەی خۆنووسین دەرکراون .

(*) کۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەکـگرتووەکـان، لە ساڵی ( ١٩٧٣) دا، لە بڕیـاری ژمـارە ( ٣٩٧٠) دا،داوای لە هەموو وڵاتانی ئەندام کرد .. دان بە مافی چارەی خۆنووسین‌و سەبەخۆیی گەلاندا بنێن و، هاوکاری مادی‌و لۆجستی‌و هەموو جۆرە یارمەتییەکی پێویستی تری ئەو گەلانە بکەن، کە لە پێناوی ئەم ئامانجانەدا خەبات دەکەن .

چۆن نەتەوەکان بە مافی چارەی خۆنووسین دەگەن :

بۆ ئەوەی وڵاتان‌و نەتەوەکان ئەم مافە بەدەست بهێنن، پێویستییەکەم، لەو دەوڵەتە داگیرکەرانە رزگاریان بێت، کە وەک مێردەزمە بەسەر سنگیانەوەن و، هەموو سامان‌و خێروبێرێکی نیشتمانەکەیان دەدزن و، خەلكییەکەیان بە هەژاری‌و بێکاری‌و برسێتی سەردەنێنەوە، ئازادی‌و سەروەرییان لێ زەوت کردوون .. هەرگیز گەلان ناتوانن مافی چارەی خۆنووسینیان هەڵبژێرن، تا لە داگیرکەری نیشتمانەکەیان رزگاریان نەبێت‌و نەبن بە خاوەنی دەسەڵات‌و بڕیاری خۆیان .. ئەمەو گەلان‌و ڵاتانی پەرتەوازە‌و لێکدابڕاو، یا کە رووبەڕووی شەڕی ناوخۆیی بوونەتەوە، لەسەر کورسی‌و دەسەڵات‌و رابەری‌و تاکڕەوی‌و قورخکردن ..فرە کوێخان و، لە مشتومڕ‌و ململانێدان و، لە نێو خۆیاندا رێک ناکەون .. تا یەک نەگرنەوە‌و هاودەنگ‌و هاوخەبات‌و نەبن و، بەرژەوەندیی باڵای گەلەکەیان نەخەنە سەرووی بەرژەوەندی حیزبایەتییەوە .. ناتوانن ئایندەی خۆیان دیاری بکەن‌و بڕیار لە مافی چارەنووسی خۆیان بدەن و، سەربەخۆیی‌و سەروەریی خۆیان رابگەیەنن .. دەبێ ئەوەش باش بزانن، کە هەمیشە داگیرکەران‌و دەست تێوەردەران، هەوڵی دووبەرکی لە نێوان وڵاتانی داگیرکراو‌و گەلانی ژێردەستە دەدەن و، سیاسەتی " پەرتکە‌و زاڵبە "پەیڕەوی دەکەن .. کەواتە یەکێتی‌و یەکڕیزی‌و یەک وتاری و، ستراتیجییەتێکی سیاسیی نەتەوایەتی، نەخشەداڕێژراوی توکمە، زامنە بۆ هێنانەدیی مافی چارەی خۆنووسی و، راگەیاندنی جیابوونەوە‌و سەربەخۆیی .

ئەم مافەش بەخشین نییە، بەڵکو مافێکی رەوا‌و یاساییە، رووبەڕووی هیچ کێشەیەکی یاساییش نابێتە .. چونکە هەموو بڕیارەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان و، رێکەوتننامە نێودەوڵەتییەکان، دانیان بەم مافەدا ناوە‌و کۆکن لەسەری و، جەخت لێ دەکەنەوە .

ئەزموونە مێژووییەکان ئەوەیان سەلماندووە، کە رێزگرتن لە مافی چارەی خۆنووسینی گەلان و، جێبەجێکردنی .. هۆکارێکی گرنگە بۆ بەهێزکردنی پەیوەندی دۆستایەتی‌و هاوکاری‌و رێز‌و خۆشەویستی لە نێوان وڵاتان‌و گەلان جیهاندا .. هۆکار‌و پاڵپشتێکی بەهێزیشە بۆ بەرقەراربوونی ئاشتی‌و سەقامگیری لە جیهاندا.

شارەزای بێلایەنی نەتەوە یەکگرتووەکان ( ئەلفرێد دی زایاس ) دەڵێت : " ئاشتییەکی هەمیشەیی، بریتییە لە جێبەجێکردنی مافی چارەی خۆنووسین بۆ هەموو گەلان، بەبێ جیاوازی " ئاماژەشی بەوە کردووە کە : " حاشاکردن لە جێبەجێکردنی مافی چارەی خۆنووسینە،کە بەربەرەکانی دروست دەکات )

هەر ئاسایش‌و سەقامگیرییەک، بە هێز‌و توندوتیژی‌و سەرکوتکردن‌و دەمگرتن‌و ستەملێکردن‌و کوشتن‌و بڕین و،زۆرەملێ بسەپێنرێت و، نکووڵی‌و حاشا لە ناسنامە‌و مافە رەواکانی نەتەوەیی بکرێن و، مافی چارەی خۆنووسین‌و سەربەخۆیی بە ناپاکی‌و تاوان بزانن.. ئەوە ئاسایش‌و سەقامگیری نییە، بەڵکو ئەمانە تاوانن بەرانبەر بە گەلانی ئازادیخواز‌و رزگاریخواز، کە دەیانەوێت مافی چارەی خۆنووسینی خۆیان دیاری بکەن .. داگیرکەرانی کوردستان، زۆر زیاتر لەم سیاسەتە سەقەت‌و رەفتارە نامرۆییانە دەرهەق بە گەلی کوردمان پەیڕەوی دەکەن .

لە دوای کۆتایی جەنگی جیهانی دووەمەوە، مافی چارەی خۆنووسین و، جیابوونەوە‌و سەربەەخۆیی، بوون بە چەمکێکی جێگیر‌و چەسپا و، جێبەجێکراو، چەندین گەل‌و وڵات مافی چارەنووسی خۆیان دیاری کرد و، دەوڵەتی سەربەخۆیی خۆیان راگەیاند، کە لە ئەمڕۆدا ئەندامن لە کۆمەڵەی نەتەوە یەکگرتووەکان‌و ئاڵاکانیان لەسەر بارەگاکەیدا دەشەکێنەوە .. ئەم مافە تەنها پەیوەندی بە وڵاتانەوە نییە، بەڵکو لە بنەڕەتدا پەیوەندی بە گەلانەوە هەیە، گەلێکی گەورەبن یا بچووک بن .

شێوازە رێگای مافی چارەی خۆنووسین :

١ـ بە رێگای ریفراندۆمە ( راپرسی گشتی ) : ئەم شێوازەش باشترین رێیە، بۆ ئەەوەی کە گەلانی ئازادیخواز بە ئازادی دەنگ بدەن‌و بڕیار لە مافی چارەنووس‌و سەربەخۆیی‌و ئایندەی خۆیان بدەن .. ئەم راپرسییەش یاساییە و، دژ بە هیچ یاسایەکی نێودەوڵەتی نییە.. پێویستە راپرسییەکەش بە سەرپەرشتی نەتەوە یەکگرتووەکان ئەنجام بدرێت .. نمووونەی ئەم شێوازەش، جیابوونەوە‌و سەربەخۆیی ( تەیموری رۆژهەڵەت) لە ئەندەنۆسیا لە ساڵی (٢٠ی /مای/ ٢٠٠٢) دا ..هەروەها جیابوونەوەی ( ئەریتریا )لە ( ئەسیوپیا) لە ساڵی (٢٣ی/مای/١٩٩٣) دا . سەربەخۆیی (کۆماری باشووری سودان ) لە سودان لە ساڵی (٩ی/ یولیۆ/ ٢٠١١) دا .. جیابوونەوەی ( کۆسۆڤۆ ) لە (سربیا ) لە ساڵی ( ١٧ی/ فبرایەر/ ٢٠٠٨) دا.

٢ـ بە رێگای خەباتی چەکدارییەوە : گەر داگیرکەر و، دەسەڵاتی خۆسەپێن، رازی نەبوون کە بە شێوازێکی ئاشتی‌و بە ریفراندۆم، گەلی ژێردەستەکراو‌و نیشتمانی داگیرکرراویان،نەتوانن مافی چارەنووس‌و سەر ەخۆیی دەستەبەر بکەن .. ئەو نەتەوە‌و نیشتمانە داگیرکراوە، مافێکی رەوای خۆیانە،کە لە پێناوی مانەوەی خۆیان‌و بەرگریکردن لە نیشتمانەکەیان‌و رزگاربوونیان لە داگیرکەران، ناچاربن پەنا بۆ شۆڕش‌و راپەڕین‌و خەباتی چەکداری بەرن .. ئەم رێبازەش تا ئەمڕۆش باوترین‌و بڵاوترین خەباتە بۆ ملکەچکردنی داگیرکەران‌و دەستەبەرکردنی مافە رەواکانیان‌و هێنانەدیی مافی چارەی خۆنووسین و، بڕیاردان لە جیابوونەوە‌و راگەیاندنی سەربەەخۆیی خۆیان .. نەتەوە یەکگرتووەکانیش، بەرگری‌و پەنابردن بۆ راپەڕین‌و شۆڕشی چەکداری بە مافێکی رەوای گەلانی ستەملێکراو دەزانێت .. بۆ نموونە ( کۆماری جەزائیر ) لە ڕێی شۆڕشێکی چەکدارییەوە توانی لە فەرەنسا رزگاری بێت‌و لە ( ٥ی/ یۆلیو/ ١٩٦٢)دا سەربەخۆیی خۆی رابگەیەنێت .. نموونەی تر زۆرن، کە کە لە رێی بەرگری‌و خەباتی چەکداریییەوە، نیشتمانەکەیان لە داگیرکەر رزگارکرد .

جیاوازیلە نێوان کاری تیرۆریستی‌و بزووتنەوەی رزگاریخواز دا :

گروپ‌و رێکخراوی تیرۆریزمی بۆ هێنانەدیی ئامانجە گڵاوەکانیان، چی کاری ناشرین‌و قێزەوەن و، بێ رەوشتی‌و نامەردی‌و نامرۆڤایەتی هەیە سڵی لێ ناکەنەوە‌و ئەنجامی دەدەن، گیانی هەزاران بێ تاوان دەکەنە قوربانی مەرامە گڵاوەکانیان .. کاریان کوشت‌و بڕین‌و کاولکردن‌و داگیرکردن‌و پەلاماردانی ئابڕووە، بە کورتی تیرۆریستان هیچ بەهایەکی رەوشتی‌و مرۆڤایەتییان نییە .. خوێنڕێژ‌و ویژدان مردوو‌و بێ بەزەیین .

بەڵام خەباتی چەکداری لە پێناوی رزگاری‌و ئازادیدا، زۆر دوورە لەو کار‌و رەفتار‌و رەوشتە قێزەوەنانەوە .. بە درێژایی شۆڕشەکانی گەلی کوردمان، لە رێبازی پیرۆزی شۆڕش لایان نەداوە و، هەمیشە شۆڕشگێڕێکی رەوشت بەرزبوونە و، رەفتار‌و کاری ناشیرینیان ئەنجام نەداون .. نەیارانی گەلەکەشمان لە پێش دۆستەکانماندا، دان بەم راستییەدا دەنێن‌و نکووڵی لێ ناکەن .. زۆریش لێبووردەین و، هیچ کاتێکیش بیرمان لە تۆڵەکردنەوە نەکردۆتەوە .

لەبەر نەبوونی پێناسایەکی نێودەوڵەتی بو تیرۆریست .. بەداخەوە کە هەندێ لە دەوڵەتە زلهێزەکان‌و خاوەن بڕیارەکان، بۆ بەرژەوەندی‌و بۆ مەرامی خۆیان، زۆر بە ناڕەوا‌و بێویژدانییەوە، تومەتی تیروریست دەدەنە پاڵ شۆڕشی رزگاریخواز‌و ئازادیخوازی باکووری کوردستان .. کەچی دەوڵەتێکی رەگەزپەرستی وەک تورکیا، کە کوردستانیان داگیرکردووە، تا ئێستا چەند جارێک جینۆسایدی کوردیان کردووە، تا ئەمڕۆش بە کوشندەترین چەکی قەدەغەکراوی نێودەوڵەتی کورد دەکوژن، گوند‌و شاری کوردستان وێران دەکەن .. بە فڕۆکەی ( ئێف شانزە) ی ئەمرێکی رۆژانە منداڵ‌و ئافرەتی کورد دەکوژن‌و دێمان وێران دەکەن‌و مەڕ‌و ماڵاتمان دەکوژن و، باخ‌و رەز‌و دارستانمان دەسووتێنن‌و .. گەنجانمان دەگرن‌و بێ سەر‌و شوێنیان دەکەن .. ئەی ئەمریکا بۆ تورکیا بە وڵاتێکی تیروریست ناو نابەیت ..؟! کە بە ئاشکرا‌و بەبێ شەرمکردن‌و شاردنەوە بەرچاوی ئێوە‌و وڵاتانی ترەوە، بە چەک‌و لۆجستی یارمەتی داعشی تییرۆریستی دەدات .. ئەگەر بە ویژدانێکی زیندووەوە وەڵامان بدەنەوە .. کێ بە راستی تیرۆریستە، تورکیا .. یا .. شۆڕشی ئازادی‌و رزگاریخوازی باکووری کوردستان .. ؟؟! شەرمەزارییە بۆ دەوڵەتێکی زلهێزی وەک ئەمریکا .. گوایە خۆی بە دیموکراتیخواز‌و دادکۆکیکەر لە گەلانی چەوساوە دەزانێت ـ لە راستیشدا وانییە ـ ئەی بۆ لە ئاستی چەوسانەوەی كورد ( کوێر‌و کەڕ‌و لاڵ ) ن .. هەر ئێوەش چرای سەوزتان بۆ تورکیا هەڵکرت، کە پەلاماری کوردستان بدات .. هەر ئێوەش ئەندازیار‌و هۆی سەرەکیی جوانەمەرگ کردنی ( کۆماری کوردستان : ١٩٤٦) بوون و،هەر ئێوە بوون کە رۆڵێکی سەرەکیتان هەبوو لە توانەوەی ( شۆڕشی ئەیلوول : ١٩٦١ )، هەر ئێوەش پلانڕێژی ( رێکەوتننامەی جەزائیر: ١٩٧٥) ی شووم بوون .. ئەم تاوانانە هەمووی لە ئەستۆی ئێوەدان .. لە ساڵی ( ١٩٧٥) دا، وەزیری دەرەوەی ئەوسات ( هێنری کیسینجەر ) ی ئەندازیار‌و نەخشەکێشی رێکەوتننامەی جەزائیر .. دەڵێت : " ئێمە زۆر بێ رەوشتیمان بەرانبەر بە کورد نواند .. نە پشتیانمان گرت کە ببن بە شت .. نە لێشیان گەڕاین کە خۆیان ببن بەشت " .. لە ئەمڕۆشدا هەمان سیناریۆ دووبارە دەکەنەوە .. تورکیا بە چاوپۆشی‌و بێ دەنگیی ئێوەیە‌و ( حیلفی ناتۆ) تاوانەکانی لە دژ کورد ئەنجام دەدات .

لە کرۆکی باسەکمان کەمێک لامان دا .. كورد وتەنی : " قسە .. قسە دێنێت "

کورد‌و مافی چارەی خۆنووسین‌و سەربەخۆیی :

بە پێی چەندین لێکۆڵینەوە‌و توێژینەوە، کە لەلایەن مێژووناسان‌و رۆژهەڵاتناسان‌و گەڕیدەکانەوە ئەنجام دراون، وەکو گەواهی مێژوویش، بە سەدان بەڵگەی مێژوویی‌و کەرەستەی بەردین‌و قوڕین‌و کانزایی کە لە ئەشکەوت‌و شوێنەوارەکانی کوردستاندا دۆزراونەتەوە .. بەشێکیان لە مۆزەخانەکانی عێراق‌و ئێران‌و تورکیا‌و سوریا‌و وڵاتانی ئەوروپا‌و ئەمریکایان پێ رازاندوونەتەوە .. شوێنەوارێکیزۆری کوردستانیش تا ئەمرۆش کوێرەوە نەبوون و، مۆرک‌و رەسەنایەتی گەلی کوردیان پێوە دیارە، لەو باوەڕەشدام، کە چەندیین شوێنەواری‌و دێرینگامان هەیە ترمان هەیە کە تا ئێستا نەدۆزراونەتەوە .. مەبستم لەو پێشەکییە، رەسەنایەتی گەلی کوردمانە لە ناوچەکە‌و جیهاندا، وەڵامێکیشە بۆ نەیارانی کورد کە نکووڵی لە رەسەنایەتی‌و شارستانیی کورد و، مێژووی دوور‌و درێژی پڕ لە سەروەەری‌و شکۆداریمان دەکەن .

ئەگەر بە پێوەر‌و بنەما سەرەکییەکانی ئەمڕۆ گەل پێناسە بکرێت‌و بەگەل بناسرێت .. بێگومان هەموو مەرج‌و بنەماکانی گەل لە گەلی کوردماندا هەن کە ئەمانەن :

١ـ ئێمەی کورد خاوەنی جوگرافیایەکی هاوبەشین کە کوردستان نیشتمانی هەموومانە. گەرچی بە زۆرداری‌و ناڕەوا دابەش کراوە .. بەڵام ئێمەی کورد هەرگیز دان بەو دابەشکردنەدا نانێین و، هیچ سنوورێک لە بەردەم هەستی نەتەوایەتیماندا بوونی نییە .

٢ـ زمانێکی یەکگرتووی هاوبەشمان هەیە کە زمانی کوردییرەسەن‌و دەوڵەمەندە .

٣ـ مێژوویەکی دێرین‌و درێژی پڕ لە سەروەری‌و شکۆداریی هاوبەشمان هەیە .

٤ـ بەرژەوەندییەکی ئابووری هاوبەشمان هەیە .

٥ ـ خاوەنی تایبەتمەندی‌و خەسڵەتی نەتەوەیی خۆمانین‌و داب‌و نەریتی خۆمان هەیە.

٧ـ هاوبەستەبوونمان بۆ کورد‌و کوردستان هەیە‌و شانازی بە نەتەوەکەمانەوە دەکەین.

 ٨ ـ خاوەنی هیوا‌و ئامانجێکی هاوبەشین و، چارەنووسمان پێکەوە گرێ دراوە .

٩ـ لە رووی سیاسی‌و کۆمەڵایەتی‌و رۆشنبیریشەوە، لە ئاستێکی پێویست داین .

١٠ـ چەندین پارت‌و رێکخراومان هەیە‌و .. هێزی بەرگریمان هەیە کە پێشمەرگەیە .

واتە ئێمەی کورد، هەموو خەسڵەت‌و مەرج‌و تایبەتمەندی‌و بنەماکانی گەلمان تێدایە . ئەمانەش پێویستن بۆ هەر کۆمەڵێک کە بە گەل بزانێت و، مافی چارەی خۆنووسین‌و دەوڵەتی سەربەخۆی هەبێت .. ئەو تەگەژانەی کە لە بەردەم دامەزراندنی دەوڵەتێکی سەربەخۆی کوردی دان، تەگەژەی یاسایی نین، بەڵکو تەگەژەی سیاسین .. لەلەیەن تورکیا‌و ئێران‌و عێراق‌و سوریاوە، کە کوردستانیان بە سەردا دابەش کردووە، بەردەوام گەلە کۆمە لە گەلی کوردمان دەکەن و، پیلان لە دژی هێنانەدیی خواسەکانی گەلەکەمان دەگێڕن‌و .. ئەوان دان بە ناسنامەی کوردا نانێن و، بێ شەرمانە دەڵێن ئێمە ناهێڵین دەوڵەتێکی سەبەخۆی کوردی دابمەزرێت .. ئەوان خاکی کوردستان بە موڵیكی خۆیان دەزانن . بە دڵنییاوە سەرکەوتن بۆ ئێمەی کورد‌و .. ملکەچیش بۆ ئەوان دەبێت.

لە ئەنجامی کۆتایی شەڕی جیهانی یەکەم لە ساڵی ( ١٩١٨) دا،چەند ئیمبراتۆریەت‌و دەوڵەتی گەورە هەڵوەشێنرانەوە، لەوانەش دەوڵەتی عوسمانی‌و روسیای قیسەری‌و ئەڵمانیابوون .. بزووتنەوەی رزگاریخوازی گەلانی چەوساوەش دەستی پێکرد، کە داوای ئازادی‌و مافی چارەی خۆنووسین‌و سەربەخۆیی نیشتمانەکانیان دەکرد، دوور لە خۆسەپاندن ئیمپریالیزم .

نهێنییەکانی رێکەوتننامەی ( سایکس بیکو :١٦ی/ مای/ ١٩١٦) شبۆ گەلان ئاشکرا بوون، کە لە نێوان بەریتانیا‌و فەرەنسا‌و روسیای قەیسەریدا بەسترا و، واژوویان لەسەر بەندەکانی کردبوون .. بەپێی ئەم رێکەوتننامەیە میراتی دەوڵەتی عوسمانیان بەسەر خۆیاندا دابەش کرد ..ئەمەش دژی بەرژەوەندیی گەلان بوو، بە تایبەتیش دژی بەرژەوەندی‌و هیوا‌و خواسەکانی گەلی کوردمان بوو، بەپێی ئەم رێکەوتننامەیە ناڕەوایە، کوردستان بەسەر تورکیا‌و ئێران‌و عێراق‌و سوریادا دابەش کرا .. ئێمەی کورد بوینە قوربانی ئەم تاونو ستەمە .. کە تا ئەمڕۆش باجی ئەو رێکەوتننامە‌و غەدرە مێژووییە دەدەینەوە .

تا رادەیەک هیوامان پەیماننامەی ( سيڤەر :١٠ ی / ئاوگست/ ١٩٢٠)کە لە پاریس واژوویان لەسەر کرد، لە بەندەکانی (٦٢، ٦٣ ، ٦٤)ی بڕگەی سێیەمدا، بنەما یاساییەکانی مافی چارەی خۆنووسینی گەلی کوردیان دیاری کردووە، جەختیشیان لە مافی سەروەریی کورد لەسەر خاکی کوردستاندا کردووە .هەر بەپێی بەندی (٦٢) ی ئەم رێکەوتننامەیە، رێ بە ولایەتی ( موسڵ ) یش دەدرێت کە بچێتە پاڵ کوردستان . بەڵام بە داخەوە لە پەیماننامەی ( لۆزان :٢٤/ یولی/ ١٩٢٣) لە کە لەسەر داوای تورکیای کەمالی واژووکرا، هەموو ئەو بەڵێنانەی کە لە (سیڤەر ) بە کوردیان دابوون، لێیان پاشگەزبوونەوە و، بە جارێ ئێمەی کوردیان بێ ئومید کرد‌و پەراوێزیان کردین .پەیمانی لۆزان بە تایبەتی لە دژی خواستەکانی گەلی کوردمان بەسترا .. ئەم تاوانەش پەڵەیەکی قێزەوەن‌و شەرمەزارییە .. بە نێوچەوانیدەوڵەتە هاوپەیمانەکان،چونکە ئەوانن بەرپرسی سەرەکین، لە هەموو ئەو تاوانانەی کە دەرهەق بەگەلی کورد کران‌و دەکرێن .. بە تایبەتیش بەریتانیا .. کە تا ئەمڕۆش لە ئەنجامی ئەو ستەم‌و ناهەقییانە،خوێن لە جەستەی گەلەمان دەچۆڕێتەوە و، بە هەزاران قوربانیمان داوە .. تا ئەمڕۆش ئێمەی کورد کە (٥٠) ملێۆن کوردین، گەورەترین گەلین لە جیهاندا، کە دەوڵەتێکی سەربەخۆمان نییە .. کەچی لە ئاسیا‌و ئەورۆپادا، دەوڵەتی وا هەن کە ژمارەیان لە ملێونێکیش کەمترن .. ئەمەیە ناڕەوایی‌و نایەکسانی‌و نادادپەروەری‌و دووفاقی .

بەڵام کورد ملکەچی داگیرکەرانی کوردستان نەبووە‌و نابێت .. نزیکی سەدەیەکە لە خەبات‌و تێکۆشانێکی بەردەوام داین‌و بەردەوام دەبین، چەندین ڕاپەڕین‌و شۆڕشمان هەڵگیرسان .. کۆڵنادەین‌و ناسرەوین .. تا سەردەکەوین .

هیچ کاتێکیش لە قوربانیدان‌و گیان بەخشین، سڵمان نەکردۆتەوە و، ناکەینەوە .. وەکو شاعیری نەمری گەلەکەمان ( فایـەق بێکەس ) دەڵێت :

داری ئــازادی بە خوێن ئاو نەدرێ قەت بەر نـاگرێ

سەربەخـــۆیی بێ فـیداکـــاری ئەبــەد ســەر نــاگرێ

 شکستهێنانی زۆربەی ئەم شۆڕشانەش، دەستی دەوڵەتە زلهێزەکانی تێدابوون، کە یارمەتی‌و پشتگیریی داگیرکەرانی کوردستانیان دەکرد و، کوشندەترین چەکی قەدەغەکراویان بە داگیرکەرانی کوردستان فروشت بۆ سەرکوتکردنی گەلی کوردمان، بەڵام ئیرادە‌و خۆڕاگری‌و باوڕبەخۆبوونی گەلەکەمان لە هەموو ئەو چەکانە بەهێزترن .. ئەوە ئەستە کە کۆڵ بدەین‌و دەست لە خەبات هەڵگرین .. تا نەگەین بە هیوا‌و مافە رەواکانمان، مافی چارەی خۆنووسین و، راگەیاندنی دەوڵەتی کوردستان .. ئەمەش خەون نییە، بەڵکو هیوا‌و خواستی هەموو کوردیکە .. مافێکی رەوای خۆمانە کە لەسەر خاکی کوردستاندا دەوڵەتی کوردی دابمەزرێنین .. ئێمە لە هیچ روویەکەوە لە تورک‌و عەرەب‌و فارس کەمتر نیین .. با باش ئەوەش بزانن کە تا کورد رزگاری نەبێت و، دەوڵەتی کوردی دروست نەبێت .. عەرەب‌و تورک‌و فارسیش ناتوانن بە ئاسوودەیی‌و ئارامی‌و ئاشتی بژین .. ئاشتی‌و سەقامگیریش لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بەرقەرار نابێت .. تا رۆژێ زووتر دەوڵەتی کوردستان دروست بێت .. ئاشتی زووتر باڵی بەسەر گەلانی ناوچەکەدا دەکێشێت .. چونکە گەلی کوردمان مافی خۆیەتی کە درێژە بە شۆڕش‌و بەرگری بدات و، چەک‌و یارمەتی لە ئازادیخوازان وەربگرێت .

لە ئەمڕۆدا، گەلی کوردمان سەنگ‌و پێگەیەکی نێودەوڵەتی هەیە‌و .. خەریکە پرسی کورد ببێت بە پرسێکی جیهانی و، دەوڵەتانیش گەیشتوونەتە ئەو بڕوایە، کە بەراورد لەگەڵ گەمەکارانی دیکەی سیاسی لە ناوچەکەدا، کورد دەتوانێت رۆڵێکی سەرەکی هەبێت لە بەسیکولارکردنی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست .

هەندی لایەن پێیان وایە لە ئێستادا، فاکتەرە ناوخۆیی‌و دەرەکییەکان تا رادەیەک لە بارن نین‌و هاندەرنین بۆجیابوونەوە‌و راگەیاندنی سەبەخۆیی کوردستان . بەڵام ئەوە ناگەیەنێت کە چاوەڕوانی ئەوەبین،( با ) هەڵبکات‌و دار هەنجیرەکە راوەشێنێت‌و هەنجیرەکانمان بۆ بەرەبداتەوە.. پێویستە بە خێرایی‌و بە ستراتیجییەتێکی تۆکمەی نەتەوەیی بەرەو دەوڵەتی کوردی هەنگاو بنێین .. بە تایبەتیش کورد لە باشووری کوردستاندا .. تا رادەیەک توانای خۆی سەلماندووە بۆ بەڕێوەبردن و، هەنگاونان بۆ بنیاتنانی ژێرخانی ئابووری، هێزێکی بەهێزی پارستنی سەربەخۆشمان هەیە کە ( هێزی پێشمەرگەی کوردستان )ە .. بۆیە فاکتەرەکان لە بەرژەوەندی کوردان، بۆ ئەوەی دەوڵەتێکی سەربەخۆی کوردی رابگەیەنین .. راستە کە ئەمە بڕیارێکی ئاسان نییە .. بەڵام پێویستە بە ئەوپەڕی جورئەتەوە، هەموو ئەگەرەکان لەبەرچاو بگرین‌و ئامادەیی سەرکەوتنمان هەبێت .. کورد وتەنیش : ( ئەوەی بترسی ناخەلەسێ ) پێم وایە هەلێکی باشمان لە بەردەستدایە .. دەبینین کە عێراق بەرە‌و داڕمان‌و هەڵوەشاندنەوە‌و دابەشبوون دەچێت .. پێویستە زەمینەیەکی زیاتر‌و باشتر بڕەخسێنین و، لایەنگرانی زیاتر بۆ لای خۆمان رابکێشین تا پاڵپشتمان بن لە راگەیاندنی دەوڵەتی سەبەخۆی کوردیدا .. کەواتە پێویستە بە جدی‌و بە گەرمی هەوڵی بۆ بدەین .

شایەنی باسیشە، کە کوردستان پێگەیەکی جیوسیاسیو ستراتیجیی‌و ئابووری گرنگی لە ناوچەکە‌و لە جیهاندا هەیە .. زۆریش دەوڵەمەندە لە کانزا‌و سامانی سروشتی‌و وزە‌و لە ئاوی شیرینلە نەوت‌و لە گاز .. دەرهێنانی نەوت‌و بوونی یەدەکێکی زۆری نەوت لە خاکەکەماندا هێندەی تر گرنگی شوێن‌و پێگەی کوردستانیان شیرینتر کردوون .. ئەمانەش فاکتەرێکی بەهێزی ترن، بۆ راگەیاندنی سەربەخۆیی کوردستان .. گەشبینم‌و بڕوام وایە کە لە داهاتوویەکی نزیکدا، گۆڕانکاری لە نەخشەی سیاسی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا دەبینین، سەیریش نییە، کە لەسەر ئەو نەخشەیەدا ( کوردســـتان ) ی سەربەخۆ ببینین .

دەوڵەتی سەبەخۆی راگەیاندنی کوردی لە باشووری کوردستاندا :

پێویستیمان بە چ ئامادەکارییەک هەیە بۆ ئەوەی لە ماوەیەکی نزیکدا، لە باشووری کوردستاندا دەوڵەتێکی کوردی رابگەیەنین، من وەک تاکێکی کوردی کوردستان پەروەر‌و گەشبین، ئاواتەخواز‌و تامەزرۆی ئەو رۆژەم، کە کوردستانی سەربەخۆ ببینم .. بە کورتی لەم خاڵانەدا، را‌و بۆچوون‌و پێشنیارەکانم چڕکردوونەتەوە :

١ـ پێویستە ئیرادەیەکی بەهێزمان هەبێت و، بڕوامان بە توانای گەلەکەمان هەبێت .

٢ـ پێویستە لە ( کۆنگرەیەکی گشتی نەتەوەیی ) دا، کە نوێنەری هەموو لایەنە کوردستانییەکان‌و کەسانی ناسراوی گەلەکەمان تێیدا بەشدار بن .. لەم کۆنگرەیەدا نەخشەرێگا‌و هەنگاوە پێویستییەکانی بڕیاردان لە دەوڵەتی کوردیمان دیاری بکەن‌و .. دوایش دەقی بڕیارنامەکەی کونگرەکە بخەنە بەردەم گەلەکەمان‌و بۆ ئەوەی هەر تاکێکی کورد، بە را‌و پێشنیاری بەسوود دەوڵەمەندی بکەن .

٣ـ پێویستە ئیستراتیجییەتێکی نەتەوەیی تۆکمەی هاوبەشمان هەبێت .. کە هەموو لایەنە سیاسییەکانی کوردستانییەکان لەژێر چەترێ کوردایەتیدا کۆبکاتەوە .

٤ـ پێویستە ناوماڵی کوریمان رێکبخەین‌و .. وتارێک سیاسی یەکگرتوومان هەبێت .

٥ـ دیاری کردنی شێوازێکی گونجاوی مامەڵەکردن، لەگەڵ رژێمەکانی ئەو دەوڵەتانە کوردیان تێدایە ( مەبەستم لە دەوڵەتانی داگیرکەری کوردستانن )

٦ـ پەرەدان بە خەباتی ئاشتییانە بۆ بردنەپێشەوەی دۆزی کورد و، دروستکردنی پردێکی ئاشتی‌و پێکەوە ژیان‌و قەناعەت پێکردن بە گەلانی عەرەب‌و تورک‌و فارس، کە دەوڵەتی سەربەخۆی کوردی دەبێتە مایەی ئاشتی‌و سەقامگیری لە ناوچەکەدا .

٧ـ پێویستیمان بە دبلۆماسییەتێکی یەکگرتووی بەهێز هەیە .. لەگەڵ وڵاتانی ناوچەکە‌و عەرەبی‌و جیهانیدا.. کە گوزارشت لە ئیرادە‌و خواستەکانی گەلی کوردستان بکات .

٨ ـ بە ئەوپەڕی توانامانەوە هەوڵی پێکهێنانی لۆبییەکی چالاکی کورد، لە ئەوروپا‌و لە ئەمریکادا بدەین، فشار بخەنە سەر دەوڵەتانی زلهێز‌و خاون بڕیار، بۆ ئەوەی دوست‌و پاڵپشت‌و لایەنگرێکی زیاتر بۆ رەوایی‌و یاسایی دەوڵەتی کوردی پەیدا بکەین .

٩ـ دروستکردنی دەوڵەتی کوردی هیوا‌و خواستی هەموو کورێکە .. پرۆژەیەکی نەتەوەیی گشتییە‌و .. بە تەنها پرۆژەی هیچ لایەن‌و حیزبێکی سیاسی کوردیمان نییە .

١٠ـ پێویستە هێزی پێشمەرگەی کوردستان یەکبخرێت‌و بە دامەزراوەیی بکرێت .

١١ـ پێویستە نەوتێکی زیاتر دەربهێنین‌و بفرۆشین، تا ژێرخانێکی ئابووری بەهێزمان هەبێت و،بتوانین چەک‌و پێویستی باشتر بۆ پێشمەرگە بکڕێن .

١٢ـ دەزگایەکی میدیا‌و راگەیاندنی ئازاد‌و سەربەخۆی کوردیی بەهێزترمان هەبێت .. تا زیاتر رۆڵیان لە هۆشیارکردنەوەی خەڵکی کوردستاندا هەبێت‌و .. رەنگ‌و دەنگ‌و خواستەکانی گەلی کوردمان بە جیهان بگەین .

١٣ـ پەڕلەمانی کوردستان، بە مەرجەعیەتی گەلەکەمان بزانین .

١٤ـ پاراستن‌و بەهێزکردنی یەکێتی‌و یەکڕیزی‌و یەکدەنگیی گەلەکەمان .. مەرج‌و پێویستیی سەرکیین، بۆ هاوڕایی‌و کۆدەنگی لە سەر بڕیارە نەتەوەییەکانمان .

١٥ـ کۆتایی هێنان و، خۆ دوورخستنەوە، لە ململانێ‌و مشتومڕ لە نێوان حێزبە کوردستانییەکان .. پێویستە لەمەڕ کێشە نەتەوایەتییە چارەنووسازەکانمان یەکدەنگ بن.

١٦ـ بنبڕکردنی هەموو جورە گەندەڵییەک لە دەزگاکانی حکوومەت‌و لە نێو حیزبەکاندا.

١٧ـ بەستنی چەندین کۆڕ وسەمینار وکۆنفرانس لە کوردستان‌و لە وڵاتانی هەندەراندا، بۆ باسکردن لە رەوایی‌و لە یاسایی راگەیاندنی دەوڵەتی سەربەخۆی کوردی .

١٨ـ ناردنی ( دەستەیەکی باڵای کوردی ) لە کەسانی بە توانا‌و زمانزان ..بۆ وڵاتانی جیهان، بۆ روونکرنەوەی کێشە‌و داخوازییە رەواکانیگەلی کوردمان، لە گەڵ پەڕلەمان‌و حکوومەت‌و پارتە سیاسییەکانی ئەو وڵاتانە کۆببنەوە‌و بۆیان باس بکەن.

١٩ـ دەرکرنی پارەیەکی هێمایی کە تایبەتمەندیی کوردستانی بەسەرەوە بێت .

٢٠ـ دەرکردنی بەرزترین ویسام بە ناوی ( ویسامی باڵای کوردستان )ەوە . ببەخشرێت بەو میوانە گەورانەی،کە سەردانی کوردستان دەکەن .

هەندێ پێیان وایە کە دەوڵەتی کوردی خەونێکە .. بەڵام هەر خەون‌و خەیاڵە، کە لە سایەی بڕوا‌و خەبات‌و تێکۆشان‌و خۆڕاگری کۆڵنەداندا دێتە دێ و، دەبێتە راستی .. من زۆر گەشبینم و، لەو باوەڕەدام کە خۆری دەوڵەتی کوردی گزنگی داوە و، رۆژ بە ڕۆژ بەرزتر دەبێتەوە‌و .. لە هەڵهاتنەوە نزیک بۆتەوە .

لە ئەمڕۆدا کورد بووە بە بەشێک لە هاوپەیمانیدەوڵەتانی جیهان و، رۆڵێکی سەرەکی‌و گرنگ‌و کاریگەری هەیە لە شەڕی دژی داعش و،گروپ‌و رێکخراوە توندڕەوە تیرۆریستییەکان، لە عێراق‌و لە سوریادا .. خۆڕاگری‌و قارەمانێتی پێشمەرگە‌و گەریلا‌و هێزەکانی پاراستنی گەل و، كچە شۆڕشگێڕە پاڵەوانەکانی شەڕڤانانی گەلەکەمان،کە لە جیهاندابێ وێنەن، بوونەتە سیمبولی خۆڕاگری‌و دلێری‌و قارەمانێتی لە هەموو جیهاندا .. بوونەتە ویردی سەرزاری هەموو ئازادیخوازنی جیهان .. بە دۆست‌و دوژمنانیشیان سەلماند، کە کورد لە پێناوی پاراستنی خاکی پیرۆزی کوردستاندا، لە گیان بەخشین‌و شەهید بوون سڵ ناکاتەوە .. بە جیهانمان سەلماند، کە هەمیشە ئێمەی کورد گەلێکی ئازادیخواز‌و ئاشتیخواز‌و دیموکراتیخواز‌و ژیانخوازین .. هەرگیز لە گەڵ شەڕدا نەبووینە‌و نابین، سەد ساڵی گفتوگۆمان لە رۆژێکی شەر پێ باشتر بووە .. بەڵام داگیرکەرانی کوردستان، شەڕخوازان، دوژمانی ئازادی‌و دیموکراتی‌و ژیانن.. بە زۆر‌و زۆرداری، شەڕیان بەسەردا سەپاندووین .. تا ئەوان رۆکێتێکیانپێوەنەنابین .. ئێمە فیشەکێمان ئاراستەیان نەکردوون .. بەرگریکردنیش مافێکی رەوای هەر گەلێکە.

ناردن بۆ تۆڕه‌ کۆمه‌ڵایه‌تی‌یه‌کان

بۆچوونه‌کان (0)

ناو

ئیمه‌یل

بۆچوون

بچووکردنه‌وه‌ی خانه‌ی بۆچوون | گه‌وره‌کردنی خانه‌ی بۆچوون

خوێندمه‌وه‌ ‌ و ڕازیم به‌ مه‌رجه‌کانی به‌کارهێنان

بۆچوون زیاد بکه‌ پێشبینین