رابردوو چرای دوارۆژ نیە

majid_-_web_-_taybet_1 پێشکەش بە

25مین ساڵڤەگەری تیرۆری دکتۆر قاسملوو هاورێیانی

(وتاری 23)

قاسملوو کەسێک بووە کە چ لە رووی هەڵبژاردەی سیاسی‌و چ لە رووی جۆری رێبەری کردن، بەرهەڵستی زۆر لە باوەڕ‌و شێوازە نەریتیەکان کردووە. زۆرن لەو بڕوا نەریتیانەی کە لە رابردوودا بە هۆی پێوەندی ساکار‌و سادەی رێکخراوەیی لە رابردوودا پێک هاتوون‌و ئەمرۆ بە هۆی ئەوەی کە لە لایەک پێوەندیەکانی کۆمەڵایەتی‌و پێوەندیە رێکخراوەییەکان‌و هەلومەرجی ژیانی سیاسی‌و کۆمەڵایەتی ئاڵوگۆڕی بنەڕەتی بەسەر هاتووە کە جۆری پێوەندیەکانی رابردوو ناتوانن وەڵامدەری پێویستیەکانی ئەمرۆی رێکخراوەیی‌و خەبات بن.

لە سایەی تەکنۆلۆژی پێوەندیەکان‌و میدیا کۆمەڵایەتیەکانەوە، هەموورۆژی هەزاران لێکۆلینەوە‌و توێژینی نوێ لە پێوەندی لە گەڵ پرسەجۆراوجۆرەکانی پێوەندیدار بە خۆرێکخستن‌و رێکخراوە بڵاو دەکرێن، کە لەوانەیە تا دە پانزدە ساڵ لەمەوبەر رێگای ئەوە نەبوو ئەو هەموو زانیاریانە بڵاو بکرێنەوە‌و بەدەست چالاکانی کورد بگات. کۆمەڵگای کورد لە سی (30) ساڵی رابردوودا ئاڵوگۆرێکی زۆری بەخۆیەوە بینیوە. سەرهەڵدانی ئەکتەرە نوێیەکانی سیاسی، بوونی رایەڵکەکانی پێوەندی‌و بەپێی ئەو بوونی هەڵبژاردەی زۆری رێکخراوەیی‌و سیاسی ئەو دیاردانەن کە بەشێکی زۆر لە یاساکان‌و رێوشوێنە رێکخراوەییەکانی نەریتی ناتوانن وەڵامدەرەوە بن.

majid_-_wtar_-_23_-_2

زۆر لەو رێوشوێنانەی کە لە رابردوودا وەڵامدەر بوون بووتە باوەڕێکی گشتی لە ناو نەوەکانی دووەم‌و سێهەمی حیزبی دێموکرات دا. بەڵام بەهۆی خێرایی ئاڵوگۆرەکانی جیهانی، چی دیکە جۆڵانەوەکان هێلی (line)‌و لە سەر بنەمای سانترالیزمی بەهێز نین‌و داهاتوو لەوانەیە لە راستای رابردوودا نەبێت. بۆیە رێبەران دەشێ ئەزموونەکانی رابردووی خۆیان ببەنە ژێر پرسیار. دامەزراندنی کومیسیۆنە جۆراوجۆرەکانی، کۆری پەروەردەو فێرکردن، زانکۆ، فێرگەی سیاسی نیزامی‌و هەروەها دامەزراندنی پێوەندی دیپلۆماتیک‌و داوای ئەندامەتی لە سۆسیالیست ئەنترناسیۆنالیست‌و کردنەوەی دەفتەری نوێنەرایەتی حیزبی دێموکرات لە پاریس بەرێبەری قاسملوو هەموو ئەو نموونانەن کە ئەورێبەرە رابردووی نەکردۆتە چرای داهاتوو‌و یاساکانی خەباتی رابردووی تاقی نەکردۆتەوە. چونکە کاتێک دەکرێ ئەزموونی رابردوو دووپات بکرێتەوە کە دیاردەکان دووبارە بکرێنەوە‌و کردەوەکان پێشبینی بکرین.

رێبەران‌و کادرەکانی حیزب، ئەستێرەکانی ئاسمانی خەبات‌و چالاکی ئەو حیزبەن. رێبەری حیزب گەورەترین رۆڵی هەیە لە گۆرانی هەست‌و هۆشمەندی ئەندامان بە کار‌و کردەوەی شوێندانەر‌و بەقازانج بۆ حیزب. ئەندامی ژیر خوازیاری رێبەر‌و بەرێوەبەری ژیر‌و هۆشمەندە‌و رێبەران‌و بەرێوەبەرانی هۆشمەند کەسانێکن کە بتوانن سروشتی هۆشمەندانەی مرۆڤ هەروەک دکتۆر سەعید شەرەفکەندی دەڵێت شکڵی ماددی‌و دەستگیر پێ ببەخشێت‌و بزانن کە هەرکەس تایبەتمەندی تایبەت بەخۆی هەیە‌و دەبێ لە بەرێوەبەری هێزی مرۆڤی سەرنج بدرێتە تایبەتمەندیە جیاوازیەکانی مرۆڤ. لە رێبەری هێزی مرۆڤی دا سەرنج دان بە چوار هۆ زۆر گرنگە: هەڵبژاردنی دروستی کەسان، دیاری کردن‌و روونکردنەوەی ئەو چاوەڕوانیانەی کە رێبەران لە کەسان هەیانە، هاندان‌و ئەنگیزەی گونجاو‌و سەرئەنجام پێکهێنانی زەمینەی گەشەکردنی کەسان. ئەو چوار خاڵە وەک کلیلی دەرگای سەرکەوتنی رێکخراوەیی لە ئاستی تاکەکەسی‌و گرووپیدان. گەر کلیلەکان بە دروستی بەکار ببردرێن ئاستی هۆشمەندی تاکەکەسی‌و گرووپی رێکخراو گەشە دەکات‌و لە ئەنجامدا رێکخراوە گەشە دەکات.

رێبەرانی گەورەی وەک قاسملوو لە جیهاندا نموونەیان کەمە. رێبەرانی لەو چەشنە بە شێوازی جیاوواز کار ئەنجام دەدەن‌و ئامانجی جیاوازیا هەیە. رێبەرانی لە چەشنی قاسملوو سەرەرای ئەوەی کە ئامانجەکانیان جیاواز بێت یەک خاڵی هاوبەشیان هەیە: ئەوان لەدەسپێکی کارەکانیان خۆیان لە هەموو نەریتە کۆنباوەکان رزگار دەکەن. رێبەرانی گەورە شۆرشگێرانە هەلسوکەوت دەکەن. گەورەترین شۆرشی رێبەرانی گەورە هاندانی لایەنگرنایانە بۆ سەرمایەگوزاری لە سەر خۆیان.

کادر‌و ئەندامی هۆشمەند خوازیاری رێبەر‌و بەرێوەبەری هۆشمەندن. کەسانی هۆشمەندی وەک دکتۆر سەعید شەرەفکەندی بەهۆی کەسایەتی کاریزماتیکی قاسملوو، توانایی لە سازماندانی هێزەکان، بەرنامە‌و بایەخەکانی سیاسی قاسملوو بوو بە ئەندامی حیزبی دێموکرات‌و سەخاوەتمەندانە گیانی خۆی لە پێناو بیروباوەڕ‌و ئامانجەکانی قاسملوو بەخشی. ئەندیشەی قاسملوو سادە‌و سەرڕاست بوو ئمەش بە واتای ئەوە نیە کە جێبەجێ کردنی ئەو ئەندێشانە کارێکی ئاسان بن. بەڵام ئەوە ئاسانە کە بڕوا بکەین کە هەموو مرۆڤێک خاوەنی توانای لەبڕان نەهاتووە. زۆر ئاسانە بیر لەوە بکەینەوە کە باشترین رێگای لەناو بردنی کەموکۆری کەسێک یارمەتی ئەوان بدرێت بۆ باشتر بەرێوەچوونی ئەرکەکانیان. لە روانگەی رێبەریەوە هەلسوکەوتی یەکسان لە بەرامبەر هەمووکەس ئاسانتر لەوەیە کە هەندێک هەڵبژێردرێن‌و دواتر وەڵامی کردەوەکانی خۆمان بدەینەوە. جێبەجێ کردنی نەریتەکان‌و کار بە شێوەی نەریتی زۆر ئارامیهێنەرە.

زانایانی شۆرشگێر بەو شێوەیە هەڵسوکەوت ناکەن. رێگای ئەوان زۆر دژوار بەڵام روونە. پێشڤەچوون لە رێگایەدا پێویستی بە رێکوپێکی‌و خۆدیسیپلینی، کۆکردنەوەی سەرنج، بڕوا‌و لە هەمووی گرنگتر ویستی قبووڵی ئاڵوگۆرە.

لەو سەردەمەدا پێویست ناکات، رێبەرانی دێموکرات تیۆری نوێ پێشکەش بکەن. تەنیا شتێک کە پێویستە سەرنج دان بە سروشتی مرۆڤەکان‌و دۆزینەوەی رەمزی گۆڕینی توانا‌و هۆشمەندی کەسان بە کاروچالاکی‌و کردەوەیە. چالش‌و لێگەری لەو بوارەادا ئەوەیە، کە داخوا چۆن رێبەرانی حیزب ئەوجۆرە بۆچوونە لە شێوازی بینین، بەرێوەبەری‌و جێبەجێ کردنیان‌و هەلسوکەوت لە گەڵ کەساندا پراکتیزە دەکەن.

بابه‌تی‌ پێوه‌ندیدار:

قاسملوو رێبەرێک کە سیمای مرۆڤی بە حیزبێکی نەریتی بەخشی (وتاری‌ یه‌كه‌م)

قاسملوو‌و رێبەریی ستراتێژی (وتارى 2)

قاسملوو بەرز کەرەوەی شیانی رێبەریی بە کۆمەڵ (وتارى 3)

هونەری رێبەریی بەها‌و بایەخەکان لە روانگەی کەسایەتی قاسملوویەوە (وتارى 4)

قاسملوو رێبەرێک بۆ پێگەیاندن (وتاری 5)

رێبەری راستی تواناکانی دەوروبەریان بە هێز دەکات (وتارى 6)

گۆڕینی کۆمەڵگا پێویست بە بیرکردنەوەی جیاواز دەکات (وتارى 7)

قاسملوو - رێبەرێک کە به‌دوای رێبەرانی دوارۆژ دەگەڕا (وتارى 8)

قاسملوو‌و رێبەریی دڵان (وتارى 9)

جێگای رێز بوون یان خۆشەویستی هەموو کەس؟ (وتارى 10)

رێبەری چاک، گوێگرێکی هاودڵە (وتارى 11)